امیرالمومنین علی علیه السلام پاسخ میدهد!
مولای من! از خفّاش و خلقت آن سخنی بفرمایید.
و منْ لطایف صنْعته، و عجایب خلْقته، ما ارانا منْ غوامض الْحکْمه فی هذه الْخفافیش التی یقْبضها الضیاء الْباسط لکل شیْء، و یبْسطها الظلام الْقابض لکل حی؛ و کیْف عشیتْ اعْینها عنْ انْ تسْتمد من الشمْس الْمضییه نورا تهْتدی به فی مذاهبها، و تتصل بعلانیه برْهان الشمْس الی معارفها. وردعها بتلاْلو ضیایها عن الْمضی فی سبحات اشْراقها، و اکنها فی مکامنها عن الذهاب فی بلج ایْتلاقها، فهی مسْدله الْجفون بالنهار علی حداقها، و جاعله اللیْل سراجا تسْتدل به فی الْتماس ارْزاقها؛ فلا یرد ابْصارها اسْداف ظلْمته، و لا تمْتنع من الْمضی فیه لغسق دجنته. فاذا الْقت الشمْس قناعها، و بدتْ اوْضاح نهارها، و دخل منْ اشْراق نورها علی الضباب (الضلوع) فی وجارها، اطْبقت، الْاجْفان علی مآقیها، و تبلغتْ بما اکْتسبتْه من الْمعاش فی ظلم لیالیها.فسبْحان منْ جعل اللیْل لها نهارا و معاشا، و النهار سکنا و قرارا! و جعل لها اجْنحه منْ لحْمها تعْرج بها عنْد الْحاجه الی الطیران، کانها شظایا الْآذان، غیْر ذوات ریش و لا قصب، الا انک تری مواضع الْعروق بینه اعْلاما. لها جناحان لما یرقا فینْشقا، و لمْ یغْلظا فیثْقلا. تطیر و ولدها لاصق بها لاجیء الیْها، یقع اذا وقعتْ، و یرْتفع اذا ارْتفعتْ، لایفارقها حتی تشْتد ارْکانه، و یحْمله للنهوض، جناحه، و یعْرف مذاهب عیْشه، و مصالح نفْسه. فسبْحان الْباریء لکل شیْء، علی غیْر مثال خلا منْ غیْره!
از زیباییهای صنعت پروردگاری و شگفتیهای آفرینش او، همان اسرار پیچیدهی حکیمانه در آفریدن خفاشان است. روشنی روز که همه چیز را میگشاید، چشمانشان را میبندد، و تاریکی شب که هر چیز را به خواب فرو میبرد، چشمان آنها را باز میکند. چگونه چشمان خفاش کم بین است، که نتوان از نور آفتاب درخشنده روشنی گیرد؟ نوری که با آن راههای زندگی خود را بیابد، و در پرتو آشکار خورشید، خود را به جاهایی رساند که میخواهد. روشنی آفتاب، خفاش را از رفتن در تراکم نورهای تابندهاش باز میدارد، و در خلوتگاههای تاریک پنهان میسازد، که از حرکت در نور درخشان ناتوان است، پس خفاش در روز پلکها را بر سیاهی دیدهها اندازد، و شب را چونان چراغی بر میگزیند، که در پرتو تاریکی آن، روزی خود را جستجو میکند، و سیاهی شب، دیدههای او را نمیبندد، و به دلیل تاریکی زیاد، از حرکت و تلاش بازنمیماند. آن گاه که خورشید پرده از رخ بیفکند، و سپیدهی صبحگاهان بدمد و لانهی تنگ سوسمارها از روشنی آن روشن گردد، خفاش، پلکها بر هم نهد، و بر آن چه در تاریکی شب به دست آورده است، قناعت کند.
پاک و منزه است خدایی که شب را برای خفاشان چونان روز روشن و مایهی به دست آوردن روزی قرار داد، و روز را چونان شب تار مایهی آرامش و استراحت آنها انتخاب فرمود، و بالهایی از گوشت برای پرواز آنها آفرید، تا به هنگام نیاز به پرواز، از آن استفاده کنند. این بالها، چونان لالههای گوشند(۱)،بی پر و رگهای اصلی، اما جای رگها و نشانههای آن را به خوبی مشاهده خواهی کرد.
برای شب پرهها دو بال قرار داد، نه آن قدر نازک که در هم بشکند، و نه چندان محکم که سنگینی کند؛ پرواز میکنند، در حالی که فرزندانشان به آنها چسبیده و به مادر پناه بردهاند؛ اگر فرود آیند با مادر فرود میآیند، و اگر بالا روند، با مادر اوج میگیرند. از مادرانشان جدا نمیشوند تا آن هنگام که اندام جوجه نیرومند و بالها قدرت پرواز کردن پیدا کند، و بداند که راه زندگی کردن کدام است و مصالح خویش را بشناسد. پس پاک و منزه است پدید آورندهی هر چیزی که بدون هیچ الگویی باقیمانده از دیگری، همه چیز را آفرید.
خطبهی 155، ردیف 4.
۱) خفاش، در پروازها و شکار کردنها از چشم خود استفاده نمیکند، بلکه به وسیلهی فرستادن امواج و دریافت آن، موانع را تشخیص میدهد؛ درست مانند یک دستگاه رادار عمل میکند که امواج «ماورای صوت» را به وسیلهی یک فرستندهی قوی به فضا میفرستد. امواج همه جا به پیش میرود، وقتی به مانعی بر میخورد، منعکس میگردد؛ به همین ترتیب وجود هواپیمای دشمن را تشخیص میدهند، خفاش در حال پرواز در هر ثانیه 30 تا 60 بار امواج ماورای صوت از خود بیرون فرستاده، که پس از بازگشت امواج، راهها، موانع و غذا را به خوبی تشخیص میدهد.
فرمانده و مقتدای ما یا مهدیست
اینجا همگی به نام او می‌گذرند
اسم شب کوچه‌های ما یا مهدیست...
اللهم عجل لولیک الفرج