مولاعلی"ع" پاسخ میدهد!
مردم روزگاران را به چند صنف تقسیم بندی میفرمایید؟
و الناس علی ارْبعه اصْناف:
منْهمْ منْ لا یمْنعه الْفساد فی الْارْض الا مهانه نفْسه و کلاله حده و نضیض وفْره.
و منْهم الْمصْلت لسیْفه و الْمعْلن بشره و الْمجْلب بخیْله و رجله قدْ اشْرط نفْسه و اوْبق دینه لحطام ینْتهزه اوْ مقْنب یقوده اوْ منْبر یفْرعه و لبیْس الْمتْجر انْ تری الدنیا لنفْسک ثمنا و مما لک عنْد الله عوضا.
و منْهمْ منْ یطْلب الدنْیا بعمل الْاخره و لا یطْلب الْاخره بعمل الدنْیا، قدْ طامن منْ شخْصه و قارب منْ خطْوه و شمر منْ ثوْبه و زخْرف منْ نفْسه للْامانه. و اتخذ ستْر الله ذریعه الی الْمعْصیه.
و منْهمْ منْ ابْعده عنْ طلب الْملْک ضووله نفْسه و انْقطاع سببه فقصرتْه الْحال علی حاله. فتحلی باسْم الْقناعه و تزین بلباس اهْل الزهاده. و لیْس منْ ذلک فی مراح و لا مغْدی.
مردم بر چهار گروهند:
1. گروهی از آنان از فساد در روی زمین امتناع نمیورزند، مگر به جهت پستی و ناتوانی شخصیت و کندی شمشیر و تهیدستی از مال دنیا.
2. گروهی شمشیر کشیده و شر خود را آشکار ساخته و سوار و پیادهی خود را بسیج کرده، نفس خود را برای فساد در جامعه مقید نموده و دین خود را نابود ساختهاند؛ برای به دست آوردن پشیزی از مال دنیا که به غنیمت ببرند و برتری بر دیگران بجویند. و چه سوداگری بدی است که دنیا را قیمت خود بینی و آن را عوض آن چه که در نزد خدا برای تو آماده است، تلقی کنی!
3. گروهی به وسیلهی عمل آخرت، دنیا را طلب میکنند و آخرت را به وسیلهی عمل دنیا نمیجویند؛ شخصیتشان را تصنعی پایین میگیرند و گامها را کوچک بر میدارند و دامن جامهشان را کوتاه میکنند و خود را به امانتداری میآرایند، و پرده پوشی خداوند را وسیلهی معصیت کاری خود قرار میدهند.
4. و گروهی هم احساس حقارت در شخصیت خویش است که آنان را از سلطه جویی دور میسازد و نداشتن وسیله (مانع از خودنمایی و جاهطلبی آنان میگردد) آنان را (به طور جبر) به حال خود محدود مینماید. در نتیجه با نام قناعت خود را میآرایند و با لباس مردم پارسا خود را زینت میدهند؛ در حالی که این ناتوانان هرگز نه در شبی و نه در روزی شایستهی قناعت و پارسایی نیستند.
خطبهی 32، ردیف 2.
